Collection analysis (ตอนที่ 4)

WorldCat Collection Analysis (WCA) เป็นบริการหนึ่งของ OCLC หรือ Online Computer Library Center, Inc ซึ่งมีจำนวนสมาชิกเครือข่ายที่ใหญ่ที่สุดในโลก ราว 75,000 แห่งWorldCat Collection Analysis (WCA) คือ การวิเคราะห์ Collection ของห้องสมุด เพื่อจะได้ทราบจุดแข็ง และจุดอ่อนของทรัพยากรสารสนเทศต่างๆ ของห้องสมุด เห็นความความโดดเด่น และซ้ำซ้อนของทรัพยากรสารสนเทศ และนำผลการวิเคราะห์มาเป็นแนวทางในการพัฒนาและสร้างทรัพยากรสารสนเทศ ให้มีการใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่า และช่วยประหยัดงบประมาณในการจัดซื้อทรัพยากรสารสนเทศ  และเพื่อให้มีการใช้ทรัพยากรสารสนเทศร่วมกันระหว่างห้องสมุดในกลุ่มเดียวกัน

Collection Analysis (ตอนที่ 3)

ที่ผ่านมาห้องสมุดมักจะวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศหรือประเมินทรัพยากร สารสนเทศ เพียงมุมมองในด้านการจัดหาทรัพยากรสารสนเทศ และด้วยเทคนิคการวิเคราะห์ด้วยหลักสถิติเบื้องต้น เช่น การวิเคราะห์การหาผลรวม ค่าเฉลี่ย การหาจำนวนการจัดหาหนังสือในแต่ละหมวดแต่ละสาขา หรือของจำนวนการยืมและคืนหนังสือในช่วงปี 2530-2545 ห้องสมุดมหาวิทยาลัยในประเทศไทย มักจะมีการทำวิทยานิพนธ์ และวิจัย ในเรื่องการจัดหาและการใช้หนังสือของห้องสมุด… ในช่วงปี… (ดูตัวอย่างในภาคผนวก1) เพื่อวิเคราะห์เพียงว่าในช่วงปี …  มีการจัดหาหนังสือ เป็นร้อยละ เท่าไร ในสาขาใด ซึ่งจะสรุปได้เป็นเพียงภาพใหญ่ว่า ใช้งบประมาณในการจัดซื้อหนังสือสาขาใด มากน้อย เพียงใด หรืออาจจะศึกษาเฉพาะบางสาขาวิชา ที่เริ่มเปิดหลักสูตรใหม่ เทียบกับทรัพยากรสารสนเทศที่มีอยู่เดิม ในการต้องจัดหาเพิ่มเติมหรือความเหมาะสมของทรัพยากรสารสนเทศที่มีอยู่กับการ รองรับสาขาวิชาที่จะเปิดขึ้นใหม่ และ/หรือทราบแต่เพียงว่า หนังสือเล่มใดถูกยืมไปมากน้อยเพียงใด ไม่ได้ศึกษาขั้นลึกลงไปถึงผู้ใช้ที่ยืม เป็นใคร เช่น เป็นนิสิต นักศึกษา คณะ หรือระดับใด อาจจะเนื่องจากข้อมูลที่เป็นการบันทึกด้วยมือ ไม่ได้เอื้อในการจัดเก็บข้อมูลเพื่อนำมาวิเคราะห์ในเชิงลึกมากขึ้นได้ ความไม่มีความรู้ หรือความไม่สันทัดในการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ในการทำมาประมวลผลข้อมูล ทำให้ไม่สามารถนำข้อมูลเหล่านั้นมาปรับปรุงการให้บริการที่สอดคล้องหรือ เหมาะสมกับความต้องการของผู้ใช้ หรือไม่สามารถนำมาเป็นข้อมูลเพื่อใช้ในการตัดสินใจหรือวางนโยบายการจัดหา ทรัพยากรสารสนเทศของห้องสมุดได้

Collection Analysis (ตอนที่ 2)

วิธีการวัดหรือวิเคราะห์เพื่อประเมินทรัพยากรสารสนเทศของห้องสมุด เพื่อประโยชน์ในการจัดหาทรัพยากร การต่ออายุ หรือการตัดสินใจเลิกซื้อ หรือเลิกการบอกรับวารสาร ฐานข้อมูลออนไลน์ ฯลฯ ห้องสมุดอาจมีวิธีการวัดเพื่อประเมินทรัพยากรอยู่แล้ว แต่การวัดโดยการรวมวิธีหรือเครื่องมือใหม่เข้ามานี้จะช่วยให้เห็นภาพรวมทั้ง หมดได้ดี ไม่เพียงแต่ช่วยให้การจัดหาทรัพยากรสารสนเทศมีประสิทธิภาพขึ้น แต่สามารถจัดหาได้ตรงกับความต้องการของผู้ใช้มากขึ้น และช่วยให้ห้องสมุดประหยัดเงินและเวลาอีกด้วย

เบเกอร์ และแลนแคสเตอร์  (Baker and Lancaster อ้างถึงใน Crawley-Low, Jill V. : 2002) ได้ชี้แนะ 2 วิธีพื้นฐานในการประเมินทรัพยากรสารสนเทศ ได้แก่

•  การใช้ข้อมูลทรัพยากรสารสนเทศเป็นหลัก เพื่อพิจารณาถึงขนาดและความหลากหลายของ collection
• การใช้ข้อมูลผู้ใช้ทรัพยากรสารสนเทศเป็นหลัก เพื่อเน้นการเป็นผู้รับทรัพยากรสารสนเทศ

Collection Analysis (ตอนที่ 1)

คำว่า “Collection” เป็นคำที่คุ้นเคยสำหรับบรรณารักษ์ นักเอกสารสนเทศ รวมทั้งผู้ที่ปฏิบัติงานในห้องสมุด ศูนย์สารสนเทศ สถาบันบริการสารสนเทศ ซึ่งหมายถึง ทรัพยากรสารสนเทศ ที่ห้องสมุดจัดหาให้บริการ

ห้องสมุดมักจะมีการแบ่งทรัพยากรสารสนเทศออกเป็นหลายๆ Collection และหลายหมวดหมู่ ไม่ว่าจะมีการแบ่งเป็นกี่ Collection ก็ตาม ห้องสมุดก็ให้บริการทรัพยากรสารสนเทศเหล่านั้น พร้อมๆ กับการจัดหาทรัพยากรสารสนเทศเข้ามาอย่างต่อเนื่อง